बिझनेसनामा ऑनलाईन । सध्या कोणतेही क्षेत्र AI च्या प्रभावाशिवाय नाही. ग्राहक सेवा, व्यवसाय, शिक्षण आणि करमणूक यांवर त्याचा प्रभाव दाखवून दिल्यानंतर ते आता न्यूजरूम्सकडेही नजर वळवत आहे. गुगलने नवीन Al उत्पादनाची चाचणी सुरू केली आहे जी बातम्या लिहू शकते. या नवीन AI टूलला ‘जेनेसिस’ असे नाव देण्यात आले आहे. न्यूयॉर्क टाइम्सने याबाबत वृत्त दिले असून न्यू यॉर्क टाईम्स, द वॉशिंग्टन पोस्ट आणि न्यूज कॉर्प यासह अनेक प्रमुख वृत्तसंस्थांच्या अधिकाऱ्यांना ह्या नवीन साधनाशी अवगत केलेले आहे. त्यामुळे AI मुळे पत्रकारांचा जॉब धोक्यात तर येणार नाही ना अशी शंका निर्माण झाली आहे. परंतु असे काहीही नाही.
पत्रकारांवर काय परिणाम होणार?
न्यू यॉर्क टाईम्सच्या म्हणण्यानुसार,”जेनेसिस हे टूल माहिती घेऊन वर्तमान घटनांचे तपशील आणि बातम्या तयार करू शकते. जेनेसिस बातम्या, लेख, ब्लॉग पोस्ट आणि सोशल मीडिया पोस्टसह मोठ्या प्रमाणात मजकूर डेटा अंतर्भूत करून कार्य करते. टेक जायंटने नमूद केले आहे की ह्या साधनाची मानवी पत्रकारांची जागा घेण्याचा कोणताही उद्देश नाही. त्याऐवजी, एक साधन म्हणून उपयोगी पडेल जे पत्रकारांना जलद लिहिण्यास, तथ्य-तपासणी करण्यास आणि मथळे निर्माण करण्यास मदत करेल.
Google चे प्रवक्ते जेन क्रिडर यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे की, “वृत्त प्रकाशकांच्या भागीदारीत, विशेषत: लहान प्रकाशकांसह, आम्ही त्यांच्या पत्रकारांना कामात मदत करण्यासाठी संभाव्य AI साधने प्रदान करण्यासाठी ही कल्पना शोधण्याच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात आहोत. हे साधन पत्रकारांची जागा घेण्यासाठी बनलेले नाही त्याऐवजी, त्यांच्या लेखांचा अहवाल देणे, लिहिणे आणि वस्तुस्थिती तपासण्यात त्यांना सहाय्य करणे हा त्याचा हेतू आहे.
AI स्पेसमध्ये Google च्या अलीकडील हालचालींचा सर्वत्र स्विकार झालेला नाही. सार्वजनिकरित्या उपलब्ध डेटा स्क्रॅप करण्याच्या कंपनीच्या निर्णयावर खटला भरला गेला आहे आणि या हालचालीचा पत्रकारिता उद्योगावर महत्त्वपूर्ण परिणाम होऊ शकतो. क्रेग न्यूमार्क ग्रॅज्युएट स्कूल ऑफ जर्नलिझममधील टॉ-नाइट सेंटर फॉर एंटरप्रेन्युरियल जर्नलिझमचे संचालक, ईएफएफ जार्विस यांनी न्यूयॉर्क टाईम्सला सांगितले की “जर हे तंत्रज्ञान तथ्यात्मक माहिती विश्वसनीयरित्या पोहचवू शकत असेल, तर पत्रकारांनी हे साधन वापरावे. पत्रकार आणि वृत्तसंस्थांकडून सूक्ष्म समज आवश्यक असलेल्या विषयांवर याचा गैरवापर केला जातो . यामुळे केवळ साधनाचीच नव्हे तर ते वापरणाऱ्या वृत्तसंस्थांची विश्वासार्हता खराब होऊ शकते.”
AI माणसाएवढा विचारी नक्कीच नाही. ते पटकन मजकूर लिहू शकते ज्यासाठी लोकांच्या गटाला बराच वेळ लागतो. ते स्वतःचा संग्रहित डेटा आणि इंटरनेट वापरून तथ्ये तपासते आणि त्यामुळे खोट्या माहितीवर विश्वास ठेवल्याने फसवणूक होऊ शकते. आधीच AI व्युत्पन्न बातमी लेखांची उदाहरणे आहेत जी चुकीची किंवा दिशाभूल करणारी ठरली आहेत. तथापि, हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की ही साधने अद्याप त्यांच्या विकासाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात आहेत. कालांतराने ते अधिक अत्याधुनिक होत जातील, ते अधिक अचूक आणि विश्वासार्ह सामग्री तयार करण्यास सक्षम होतील.
पत्रकारिता उद्योगावर जेनेसिसचा प्रभाव पाहणे महत्त्वाचे आहे, या तंत्रज्ञानाचा व्यापकपणे अवलंब करण्यापूर्वी संभाव्य धोके आणि फायद्यांची जाणीव असणे महत्त्वाचे. बातम्यांच्या लेखांसाठी गुगलचे नवीन Al टूल वृत्त उद्योगासाठी एक मोठी पायरी ठरण्याची क्षमता बाळगते. पत्रकारांनी अधिक अचूकपणे आणि अधिक आकर्षकपणे लिहिण्यास मदत करू शकते परंतु, वृत्तसंस्थांनी जेनेसिसचा जबाबदारीने वापर करणे आणि तंत्रज्ञानाशी संबंधित जागरूक असणे देखील महत्त्वाचे आहे.
